تفاوت پناهندگی و برنامه بشردوستانه (H&C) در کانادا

پناهندگی (Refugee) در کانادا یعنی چه؟

پناهنده کسی است که مجبور شده کشور خود را ترک کند، زیرا ترس موجهی از آزار و اذیت دارد که ممکن است بر پایه‌ یکی از موارد زیر باشد:

• نژاد
• مذهب
• عقاید سیاسی
• ملیت
• عضویت در یک گروه اجتماعی خاص (مانند قربانیان خشونت جنسیتی یا افراد *LGBTQ+)

 *LGBTQ+: مجموعه‌ای متنوع از افراد با گرایش‌های جنسی و هویت‌های جنسیتی.

در کانادا، پناهندگی به دو گروه از افراد تعلق می‌گیرد:

1. پناهندگان کنوانسیون (Convention Refugees): افرادی که در خارج از کشور خود هستند و به‌دلیل ترس از آزار و اذیت نمی‌توانند بازگردند.
   
2. افراد نیازمند حمایت (Persons in Need of Protection): کسانی که هم‌اکنون در کانادا هستند و اگر به کشور خود بازگردند، در معرض شکنجه، تهدید جانی، یا رفتار/مجازات ظالمانه و غیرمعمول قرار می‌گیرند. (طبق تعریف IRCC – حفاظت پناهندگان)
   

چگونه برای پناهندگی در کانادا اقدام کنیم؟

درخواست پناهندگی در کانادا از ۲طریق قابل ارائه است:

1. در مرز ورود: یعنی هنگام ورود به کانادا (فرودگاه، مرز زمینی یا بندر)، متقاضی می‌تواند مستقیماً درخواست پناهندگی خود را ارائه دهد.
   
2. در داخل کانادا: افراد حاضر در کانادا می‌توانند از طریق هیئت مهاجرت و پناهندگی کانادا (IRB) درخواست خود را ثبت کنند.

اگر درخواست رد شود، متقاضی حق دارد به بخش تجدیدنظر پناهندگی (RAD) اعتراض کند.

حقوق و محدودیت‌های پناهندگان در کانادا

 اگر پناهندگی تایید شود، فرد می‌تواند به‌صورت دائمی در کانادا بماند.
  پناهجویان می‌توانند در زمان انتظار برای نتیجه:

• مجوز کار یا ورک پرمیت دریافت کنند
• از خدمات درمانی و مزایای اجتماعی بهره‌مند شوند
  

در صورت اقامت مستمر و قانونی، مسیر برای دریافت اقامت دائم و شهروندی کانادایی نیز فراهم می‌شود.

اما همه درخواست‌ها پذیرفته نمی‌شوند؛ در صورت رد شدن، ممکن است فرد با اخراج از کشور مواجه شود، مگر اینکه شرایط دریافت وضعیت دیگری (مثلاً برنامه H&C) را داشته باشد.

برنامه بشر دوستانه و دلسوزانه (H&C) چیست؟

درخواست انسان‌دوستانه و دلسوزانه (Humanitarian & Compassionate یا به اختصار H&C)، یک مسیر خاص و استثنایی برای مهاجرت به کانادا است که ویژه افرادی‌ست که واجد شرایط پناهندگی نیستند؛ اما دلایل موجه و انسانی برای ماندن در کانادا دارند.

این برنامه برای افرادی طراحی شده است که اگر مجبور به ترک کانادا شوند، دچار سختی و رنج غیرقابل‌قبولی خواهند شد. حتی اگر معیارهای قانونی پناهندگی را نداشته باشند.

چه کسانی می‌توانند برای برنامه بشردوستانه H&C اقدام کنند؟

درخواست‌های H&C مناسب افرادی‌ست که:

• مدت زیادی در کانادا زندگی کرده‌اند و در این کشور ریشه دوانده‌اند (برای مثال، ساکنان قدیمی با فرزندان متولد کانادا).
• پیوندهای خانوادگی قوی در کانادا دارند، از جمله فرزندان کانادایی‌تبار.
• اگر به کشور مبدا بازگردانده شوند، با سختی‌های شدید و غیرقابل تحمل مواجه خواهند شد (برای مثال، نبود درمان پزشکی برای بیماری جدی، خشونت مبتنی بر جنسیت، یا تبعیض‌های سیستماتیک).
• واجد شرایط پناهندگی نیستند، اما به دلایل انسانی شایسته‌ ماندن در کانادا هستند.
  

تفاوت‌های کلیدی پناهندگی و برنامه بشر دوستانه

• درخواست‌های H&C بر پایه آزار و اذیت نیستند: برخلاف پناهجویان، متقاضیان H&C نیازی به اثبات ترس از آزار یا خطر جانی در کشور مبدا ندارند.
  
• متقاضیان H&C باید در داخل کانادا باشند: در حالی که پناهجویان می‌توانند از خارج از کانادا هم درخواست بدهند، پرونده‌های H&C فقط از درون خاک کانادا قابل ارائه هستند.
  
•  درخواست‌های H&C تصمیم‌گیری سلیقه‌ای دارند: یعنی افسر مهاجرت براساس شرایط خاص و منحصربه‌فرد هر پرونده تصمیم‌گیری می‌کند، نه براساس قوانین الزام‌آور یا حمایت‌های بین‌المللی.

جدول مقایسه پناهندگی و برنامه H&C کانادا

فرآیند درخواست H&C (انسان‌دوستانه و دلسوزانه)

• درخواست‌ها به اداره مهاجرت، پناهندگی و شهروندی کانادا (IRCC) ارسال می‌شوند و به‌صورت موردی بررسی می‌گردند.
• زمان پردازش ممکن است متفاوت باشد، اما معمولاً نسبت به درخواست‌های پناهندگی طولانی‌تر است.
• در صورت تایید، متقاضیان می‌توانند اقامت دائم کانادا را دریافت کنند؛ البته باید شرایط قابل‌قبولی (admissibility) مانند نداشتن سوءسابقه کیفری جدی را داشته باشند.
  

 حقوق و محدودیت‌های متقاضیان H&C

• در صورت موفقیت، متقاضیان اقامت دائم کانادا را دریافت می‌کنند.
• امکان اضافه کردن اعضای خانواده در این نوع درخواست وجود دارد.
• این نوع درخواست مستقل از فرآیند پناهندگی است؛ بنابراین برای افرادی که شرایط لازم برای پناهندگی را ندارند، می‌تواند گزینه‌ای مناسب باشد.
  

چرا پناهندگی و برنامه بشردوستانه (H&C) باید آخرین گزینه مهاجرتی شما به کانادا باشد؟

باید بدانید که دو برنامه پناهندگی و انسان‌دوستانه (H&C) در کانادا، بیشتر برای افرادی طراحی شده‌اند که در شرایط اضطراری یا بحرانی قرار دارند؛ نه برای کسانی که به‌دنبال زندگی بهتر، فرصت‌های شغلی یا تحصیلی هستند.

• این مسیرها اغلب پرریسک، زمان‌بر، و سرشار از عدم قطعیت‌اند.
•  احتمال رد شدن درخواست زیاد است و ممکن است حتی باعث اخراج از کشور شود.
•  همچنین برخلاف روش‌هایی مانند اکسپرس انتری، استارتاپ، تحصیلی  یا کاری، مسیرهای پناهندگی و بشردوستانه «برنامه‌ریزی‌شده» نیستند و کنترل زیادی روی سرنوشت‌تان ندارید.

بنابراین اگر واجد شرایط مهاجرت قانونی از طریق روش‌های دیگر هستید، بهتر است ابتدا روی آن مسیرها تمرکز کنید. مسیرهای تخصصی، تحصیلی یا کاری می‌توانند با ثبات بیشتر و شانس موفقیت بالاتر، آینده‌ای امن‌تر برای شما و خانواده‌تان بسازند.
پناهندگی و H&C باید تنها در مواقعی انتخاب شوند که واقعاً راه دیگری باقی نمانده باشد.

بیشتر بخوانید: راهنمای جامع اقامت موقت در کانادا+شرایط+هزینه‌ها

پناهندگی یا H&C؟ مقایسه دو مسیر مهم برای ماندن در کانادا

درک تفاوت میان پناهندگی و برنامه بشردوستانه و دلسوزانه (H&C) در کانادا برای افرادی که در موقعیت‌های پیچیده مهاجرتی قرار دارند، بسیار حیاتی است. هرچند هر دو مسیر به افراد آسیب‌پذیر کمک می‌کنند تا در کانادا بمانند، اما مبانی حقوقی، مراحل بررسی، و الزامات هر کدام کاملاً متفاوت هستند.

یادتان باشد که پناهندگی و برنامه بشردوستانه باید آخرین گزینه شما باشد و قبل از انتخاب آن‌ها مطمئن شوید که مسیرهای دیگر را امتحان کرده‌اید؛ چون ریسک ریجکتی این پرونده‌ها بسیار بالاست. 

سازمان مهاجرتی سینوا در تمام مسیرهای مهاجرتی کاری، استارتاپ، کارآفرینی و استانی کنار شما خواهد بود تا تجربه بهتری از مهاجرت را رقم بزنید.